Header Ads

NUMEI CIDAMNA

ZAH MAWH SUNG SIANGTHO NA TAWH KI SAI
Numei zahmawh sung siangtho leh cidam na ding in,puahdan theih kisam hi,Nupa omkhop na nuamtak na zattheih na ding in zahmawh siangtho sak kul hi cih theihding ki sam hi zahmawh na cihpen a tamzaw puahlo siangtho sakloh hang a hihi

Zahmawh kikep dan ah hihding leh hihloh ding:  

1. Khut me tawh khoih/nuai sak

Omkhawp dingciang in lunggulh na a khanna ding in ki zunsak ki khoihsak tuak na pen mi a tamzaw in zahmawh ki koihsak ih zang hi.omkhawp ma in na khut siangtho tak in sil masa in?

Mi pawlkhat in khutcin(nails) ih siangtho sakzo kei a, khut cin ninsung ah natna hik tampi tak om a, tua natna pen zahmawh sung ah lut in zahmawh natna(infection) piangsak thei hi cih theihding hoih hi. A sung na khoihsak sese keiphial a a mom nuaisak bek na hizong in na khutsiangtho sak mahmah in .Huaiham luatna hang a na simsim pian a na koihsak na hang in zahmah dulhsak kha thei a natna hiklut in haksat na piang thei hi.

2. Tawvang(nel)

Tawtawh omkhawp pen hihvetloh sinvet lo ding cih hisam lo a, hi mah leh tawvang pen omkhawp na ding a ki bawl hi lo a hih man in zahmawh a omkhawp sang in taw tawh omkhawp pen la huai mahmah hi theihding hoih hi. 

Tawvang ah natna hik(bacteria) tampi tak om a, Pasal zahmawh sung ah natna hiklut thei hi, tawvang pen zahmawh bang in a nalsak ding tuinel sak thei omlo a, dulh baih mahmah hi, a dulhsung ah olno tak in natna hik lutthei hi. Tawvang a thukhit ciang zamawh sung na thun sawnsawn leh pen zahmawh sung ah natna hik tampitak a lutsak na hi pah hi. 

3. Zahmawh vang neusak/ kigak sak sawm 

Pasal te a tamzaw in kawppi te zahmawh kua pen neu leh gol pen ki buai mahmah a nuammel lo dan in ki ngaihsun hii.

Nupi tampi tak in a kawppih te lung kimsak nuam in a zahmawh neusak nuam uh a. Mipil misiam leh doctor donglo in,a ma thu in zatui a muh peuhpeuh zang thei hi. Tulai pen zahmawh hih tight-na ding zatui ki lim gen mahmah pen. Mipil te donglo a ama thu a nuih ziau omthei hi, zahmawh sung a lut ding nam hivet lo, zatui lahuai a hih leh zahmawh sung natna piangsak thei cih thei huai hi.

4. Zahmawh sung nulsiang

Nu pi tampi tak in tanu nau a neih uhciang in a neulai in a zahmawh puan/towel nel zang in a zahmawh nulsak hawlhsak omthei hi hipen hihvet loh ding a hihi,zahmawh sung a khakcip hamda(hymen) ki sia khial thei hi. 

Mi pawlkhat ten zahmawh siangtho sak nuam in kisil khawm in zahmawh sung siangtho sak nuam in saban zang in siangtho sak sawm hi. Hi zong hih vetlo ding a hihi. Saban tui leh hik that na(disinfectant/detergent) in zahmawh sung natna piangsak thei a zahmawh pen a mahleh amah ki siangtho sak thei hi.

A huih pen ih deihkei hi, zahmawh namsia a ih ki theih leh natna nei cih na hi thei a, doctor kiang zuatpah ding a hihi. Zahmawh a cidam leh, a sung siantho sak sawm sese kisam lo a. Tuisiangtho tawh a kimteng leh kalkawm teng silsiang ding a hihi. Dailen zunthak khitciang siangtak a sil pahpah hoih a. Zunning loding in tuitampi dawn hoih hi.

5. Dailen zun buk ah

Gam khang toto ta a, office leh school, biak inn leh khuasung mun pawlkhat ah european type(commode kawm a tut) pen ih limzat mahmah hi. Sungten pen a niam thei pen in khuknuai, commode vetlo ding in kai khia den in.na sunten pen commode na kawtsak leh na sungten pen natna hik ki ngah thei hi.Tua natna hik pen zahmawh ah lut in haksat na piangsak thei hi. 

Dailen zunthak ma siangtak a commode buak/puahsiang masa in. Tui haksatna mun maw, tuikoih sa omloh na mun ah, toilet paper phah mai in. 

6. Sungten siangtho leh keu hoih

Sungten siang leh siangtho teng den in.khasim na nin(si)neih ciang a tending sungten nei tuam in la, sungten na ten limlim sawtpipi teng kei in. 

Na puandang tawh na sungten silkhawp loh loh hoih hi. Sungten pen cotton pan a kibawl hi a cidam hi, nisa ah pho keu den in. Tuk lai, nisa phona ding omloh na mun a hih leh, mei kiang ah koih in keusak in hiam aw istira zang a nawtkeu mai hoih hi.sungten keumel lo,nel ah pen natna hik in butom nuam hi. Ni mu lo, bathroom sungah zal in khai maimai kei in.

7. Si/nin dalna(Change sanitary pads)

Si neih laitak in nindal na/pad pen cilluat man a a thaktawh laih pakpak lo omthei hi, na si a pusuak tawm a hih kei leh ommel lo a hih leh zong a thak tawh laih mengmeng in. Na zat na a sawtluat na hang in haksat na piang thei a,
NB: si pia hiam aw a si a hilo( nin) hong pu suak pen a namsiat leh zahmawh natna nei cih na hi a, doctor kiang paipah ding ahihi. 

📲A tung a ih gen khempeuh pen zahmawh cidam nading leh siangtho ih neih theih nading in midang zawng na hilh sawn ni. 

Hi thu pen Nupa nuntak na a nopna ding leh cidam na ding a a theih huai ki sam diak teng hi a, 
Ki niamkhiat na tawh na sim tangtang man in ka lungdam hi..

Cidam ba
                 Mikim

No comments